wordowaś
wordowaś (język dolnołużycki)[edytuj]
- wymowa:
- znaczenia:
czasownik
- (1.1) pot. być (przy tworzeniu strony biernej)
- (1.2) pot. stawać się
- przykłady:
- (1.1) Někotare cajtungi su teke zakazane wordowali. → Niektóre gazety zostały także zakazane. (stary tekst[1])
- (1.2) Wón wordujo hyšći raz nan. → On będzie jeszcze raz ojcem.
- synonimy:
- (1.1-2) byś
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- niem. werden; zapożyczenie to pojawia się już w najstarszych tekstach pisanych w języku dolnołużyckim, na przykład w tłumaczeniu Nowego i Starego Testamentu z XVIII wieku; gramatyka dolnołużycka Hauptmanna z 1761 podaje „hordowasch"/"wordowasch” („sch” to stary zapis „ś”) w tylko jednej funkcji - tworzenia strony biernej. Ponieważ w tym czasie standard pisany dolnołużyckiego nie był rozpowszechniony, przypuszcza się, że „wordowaś” było rozpowszechnione już wtedy w mowie potocznej. Mniej więcej od lat 50. XIX wieku w literackiej dolnołużycczyźnie starano się zastąpić „wordowaś”, jako słowo pochodzenia niemieckiego, stosując „bu” – archaiczną formę aorystu czasownika byś, lub budując stronę bierną normalnie przy użyciu czasownika byś. W XIX stuleciu z literackiego języka górnołużyckiego usunięto podobny czasownik wordować.[1]
- uwagi:
- składnia jest taka, jak niemieckiego czasownika werden i można przez to niemal dosłownie tłumaczyć zdania z języka niemieckiego (z zastrzeżeniem, że „wordowaś” nie stosowało się nigdy do budowania czasu przyszłego)
- źródła: